Hajt te dalim per geshtenja!

Vjeshta ne Alto Adige-Südtirol ofron nje simfoni ngjyrash e aromash. Eshte periudha kur mblidhen mollet, behet vjelja e rrushit, pergatitet strudeli. Pyjet rreth e perqark vishen me ngjyra te ndezura dhe njerezia gjen kohe per nje ritual shekullor, siç eshte Törggelen ose ne italisht castagnata.
Ne gjermanisht Törggelen ka te beje me rrushin dhe te shijuarit e veres ne shoqeri, ndersa castagnata ka kuptimin "hajt te dalim per geshtenja", por nuk nenkupton konkretisht daljen per te mbledhur geshtenja, por konsumimin e tyre ne bujtinat e zones, te famshmit masi.

Ne fakt maso me teper sesa bujtine, eshte nje ndermarrje e vogel qe merret me bujqesi, blegtori dhe sherbim. Zemra e gjithe kesaj ndermarrje familjare eshte stube, dhoma e pritjes dhe e ngrenies se fshatareve tiroleze. Krejtesisht e veshur me dru sherben si vendi ku familja pret miqte me specialitetet kulinare te gatuara me prodhimet  qe ua ofron toka. Specialitetet qe sherbehen jane tipike te zones. Pjata te varfera dhe te thjeshta, por fale freskise se mishit dhe perimeve shnderrohen ne vakte shume te shijshme. Ne fund te drekes piqen geshtenjat dhe u sherbehen klienteve sebashku me mushtin ose veren.

Ftesa per Törggelen mund te te vije prej kolegeve te punes, prej klases se femijes, miqve, grupit te palestres, baletit etj. etj. pra, qe ne kohet e hershme, kjo eshte nje menyre per te lidhur raporte dhe socializuar me njerezit para nje gote mushti apo vere dhe nje grushti geshtenjash te pjekura.

E per te mbetur ne teme, po ju jap nje recete te shpikur prej meje duke marre si baze supen tiroleze me geshtenja. Kjo supe tiroleze eshte me e varfer se simotrat e saj piemonteze apo lombarde, por e veçanta e saj qendron ne zierjen e geshtenjave ne qumesht.  
Une u mundova te krijoj nje pjate te rafinuar duke e reduktuar supen ne krem, relativisht te trashe, dhe duke e pasuruar me djathe Edelpilz (djathe i prodhuar ne Alto Adige dhe shume i ngjashem me Roquefort) dhe te verdha vezesh te marinuara ne  vere te bardhe. Me duket se i dhashe nje pamje prej haute cuisine, prandaj i vura pjates edhe nje emer importante :).

Vjeshta ne pjate

Perberesit per 4 persona:

200 gr geshtenja

afro 1 l qumesht

1 qepe

kripe

piper

vaj ulliri
4 te verdha vezesh
afro 200 ml vere e bardhe dhe e bute si psh. Pinot, Gewuerztraminer, Chadonnay etj.
djathe Roquefort ose i ngjashem me te, pra djathe me myk
arra 

Pergatitja:

qerojme geshtenjat dhe i hedhim ne uje te nxehte ne menyre qe cipa e brendshme t'u hiqen kollaj.
Grijme imet qepen dhe e skuqim ne vaj. I shtojme geshtenjat dhe i hedhim qumeshtin. I vlojme ne zjarr te ulet derisa geshtenjat te ziehen.

Me pas i kalojme ne frulator per t'i reduktuar ne krem sebashku me djathin.

E hollojme kremin sipas deshires me qumesht.

E rregullojme me kripe e piper.

E thyejme vezen dhe me shume kujdes vendosim te verdhen ne nje tas te mbushur me vere te bardhe. E leme te marinohet ne vere per afro gjysem ore.
Shtrojme kremin e geshtenjave ne nje pjate. Ne mes vendosim vezen e marinuar dhe e sperkatim kremin me arra te thyera, vaj ulliri extravergine dhe piper te zi.

Gjak e dhjame :D